|
оятини нозил қилди. Бизга Бишр, бизга Язид, бизга Саъд Қатодадан:
مَن كَفَرَ بِاللّهِ مِن بَعْدِ إيمَانِهِ إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِيمَانِ
«Ким Аллоҳга имон келтирганидан кейин (яна қайтиб) кофир бўлса (Аллоҳнинг ғазабига дучор бўлур). Лекин ким қалби иймон билан ором олгани ҳолда (куфр калимасини айтишга) мажбур қилинса, (унинг имонига зиён етмас)» [Наҳл 106]
ояти ҳақида шундай деганини ривоят қилди: Бизга айтилишича, бу оят Аммор ибн Ёсир ҳақида нозил бўлган. Бани Муғира уни ушлаб олиб Маймун қудуғига ботиришди ва: Муҳаммадга кофир бўл дейишди. Аммор уларнинг сўзини такрорлади, қалбида эса буни ёмон кўриб турди. Шунда зикри олий бўлган Аллоҳ Таоло:
إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِيمَانِ
«Лекин ким қалби иймон билан ором олгани ҳолда (куфр калимасини айтишга) мажбур қилинса, (унинг имонига зиён етмас)» [Наҳл 106]
оятини нозил қилди. Табарий деди: Бизга Ибн Абдулаъло, бизга Муҳаммад ибн Савр Муаммардан, у Абдулкарим Жизрийдан, у Абу Убайд ибн Муҳаммад ибн Аммор ибн Ёсирдан шундай деганини ривоят қилди: Мушриклар Аммор ибн Ёсирни ушлаб олиб азоблашди. Хатто Аммор улар истаган баъзи нарсаларга эргашди. Шундан сўнг буни Набий с.а.в.га айтганида Набий с.а.в.:
«كَيْفَ تَجِدُ قَلْبَكَ؟ قَالَ: مُطْمِئَنًّا بِالإِيمَانِ، قَالَ النَّبِيُّ A : فَإِنْ عَادُوا فَعُدْ»
«Қалбинг қай ҳолатда эди?» дедилар. Аммор: «имон билан хотиржам эди» деди. Набий с.а.в.: «Ундай бўлса улар яна шундай қилишса сен ҳам яна шундай қил» дедилар. Бу ҳадислар шу оятнинг нозил бўлиш сабаби Аммор ҳодисаси бўлганига ва унинг мавзуси Исломдан қайтиш эканига далолат қиляпти. Бу оят хос бўлган ҳолат аниқ ўлдирилишдан хавф қилишдир. Мана шунинг ўзигина бу оятнинг
إِلاَّ أَن تَتَّقُواْ مِنْهُمْ تُقَاةً
«Магар улардан эҳтиёт бўлиб турсаларингиз (юзаки муомала қилсангиз жоиздир)» [Оли Имрон 28]
оятига ҳеч бир алоқаси йўқлигини таъкидлаш учун етарлидир. Қолаверса:
إِلاَّ مَنْ أُكْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِيمَانِ
331-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434